Appreciative Inquiry (afgekort AI), in het Nederlands ‘waarderend onderzoeken’, is een methode en filosofie over verandering en ontwikkeling. Centraal staat dat veranderen het beste gaat als alle mensen betrokken worden voor wie de verandering belangrijk is. Verandering kun je niet top-down aan anderen plannen of opleggen, je doet het samen. Of als het gaat om je eigen verandering: je doet het zelf.
Hoe AI werkt
Een waarderend onderzoek werkt op meerdere manieren. Allereerst wordt er onderzoek gedaan naar wat er te waarderen is. Vaak is een probleem de aanleiding om te veranderen. Een goede reden, maar juist dan is het ook de moeite waard om te begrijpen wat je wél wilt. Waar willen we meer van? Wat is de gewenste toekomst? Vervolgens kun je onderzoeken wanneer het wel goed gaat. Wat zijn de huidige successen? En wat kunnen we daarvan leren om te groeien?
Terwijl dat onderzoek plaatsvindt, vindt tegelijkertijd de verandering al plaats. Wat je aandacht geeft, groeit. Als een groep mensen onderzoekt wat er wel bevalt, dan is het logisch dat die mensen daar automatisch meer van gaan doen. Als partners aan elkaar vertellen wat ze waarderen in de ander, is er een goede kans dat die ander dat vaker doet. Waardering uitspreken voor wat er goed gaat en wat er gewenst is, bekrachtigt de successen en zorgt dat mensen weten wat ze vaker kunnen doen. Tot slot zorgt deze manier van werken ervoor dat de verandering duurzaam en gezamenlijk tot stand komt.
Een waarderend onderzoek wordt gedaan door zo veel mogelijk betrokkenen en niet door een klein select groepje. Zo ontstaat er verbondenheid, wederzijdse waardering en erkenning. Dat maakt dat plannen breed gedragen worden. Het zijn immers de plannen van ons allemaal!
Enkele uitgangspunten van AI
- De kracht van taal en verhalen. In onze woorden zit ook onze blik op de werkelijkheid. Is iets een probleem of een uitdaging? Door hierover gesprekken te voeren kunnen we onze gezamenlijke kijk ontwikkelen. Een team dat beter wil samenwerken, ontwikkelt een gezamenlijke taal over wat goed samenwerken betekent. Klaar staan voor elkaar, aandacht hebben als het tegenzit, elkaar de ruimte geven.
- Aandacht voor het positieve. Door te kijken naar wat er al wél goed is, leren we van successen en vinden we motivatie om verder te groeien. Als we met een waarderende blik kijken naar wat er mis is, geven we er erkenning voor zonder in een negatieve, klagerige spiraal te belanden. We zoeken vooral naar wat we wél willen. Veel problemen zijn namelijk complex: er is niet een duidelijke oorzaak of oplossing. Dan is het veel productiever en prettiger om te werken aan dat waar we meer van willen.
Het effect
Waarderend onderzoeken zorgt voor een breed gedragen verandering. Initiatieven kunnen van iedereen komen (in plaats van uit een centrale stuurgroep). Omdat de doelen positief zijn en voor alle betrokkenen waardevol, is de kans groter dat de verandering langdurig is. Daarnaast zorgt de manier van werken voor verbinding tussen (groepen) mensen.
In deze blog lees je meer over waarderend onderzoeken.
Team- of organisatietraject Appreciative Inquiry
Bij spanning in het team is het waardevol om er als team uit te komen. Is er onduidelijkheid over de visie, doelen en werkwijze? Of is er sprake van stress, een minder goede sfeer of andere spanningsbronnen. De aanpak hiervan is maatwerk, maar komt vooral uit het team zelf, zodat het team het zo snel mogelijk weer zelf kan. Met de beproefde methode Appreciative Inquiry (waarderend onderzoeken) faciliteer ik een team of organisatie om zelfstandig te groeien, zodat die groei ook door gaat na het traject.
Train-de-trainer Appreciative Inquiry
Naast het begeleiden van teams/organisaties op basis van appreciative inquiry, leid ik ook mensen op om te werken met AI. Hier lees je meer en vind je aankomende trainingsdata. Of mail info@msteeneveld.nl voor vragen en aanmelden.
Boek: Appreciative Inquiry – waarderende werkvormen voor trainers, teamcoaches en veranderaars

In dit boek beschrijf ik de principes en het stappenplan van appreciative inquiry. Bovenal bevat het boek 39 werkvormen om appreciative inquiry toe te passen.
Handvatten om op een waarderende manier mensen te helpen in hun ontwikkeling en verandering.
Appreciative inquiry (waarderend onderzoeken) is een krachtige manier om groepen, teams en organisaties zelf hun verandering en ontwikkeling te laten vormgeven. Alle betrokkenen onderzoeken samen wat er te waarderen is. Wat zijn de successen? Wat is de gewenste toekomst? En wat werkt al in de goede richting?
Dit boek biedt een scala aan werkvormen om appreciative inquiry toe te passen in teams en organisaties. Voor elke stap van het proces zijn er verschillende interventies en manieren om ermee aan de slag te gaan, van creatieve vormen tot waarderende gesprekken. Daarnaast legt het boek de basis van appreciative inquiry uit: de onderliggende principes en de 6V-cirkel.
Appreciative inquiry biedt trainers, coaches en veranderaars praktische werkvormen om op een constructieve, waarderende manier mensen te helpen in hun ontwikkeling en verandering.
Appreciative Inquiry voor jezelf
Waarderend onderzoeken kun je ook gebruiken in 1-op-1 coaching óf voor je eigen ontwikkeling. Daarbij ga je niet krampachtig van jezelf eisen dat je groeit en verbetert. Je gaat op een vriendelijke, speelse, experimenterende manier onderzoeken wat goed bevalt en waar je meer van wilt. Daarbij kijk je eerlijk naar wat er niet bevalt, zonder dat je daardoor direct in de put belandt. Interesse? In mijn boek #imperfectlife ga je hier stap voor stap mee aan de slag!
Downloads:
- Handout Wat is Appreciative Inquiry? Waarderend onderzoeken in het kort. Deze handout legt in het kort uit waar Appreciative Inquiry om draait. Handig om een eerste indruk te krijgen of uit te delen aan mensen die met waarderend onderzoeken aan de slag gaan.
- Handout Interviewinstructie. Deze handout geeft handvatten om een interviewinstructie op te stellen voor een waarderend onderzoek. Om zelf te gebruiken, of om mee te geven aan een projectgroep die een waarderend onderzoek opzetten.
Meer weten? Download hier het inkijkexemplaar. Of bestel het boek bij de uitgever. Wil je in 5 minuten meer leren over appreciative inquiry en het boek? Kijk dan deze korte boekpresentatie (onderaan de pagina).