Training Werken met ProSocial (3 dagen)

Als mensen samenwerken in een groep dan dreigt al gauw competitie, zo zegt de tragedy of the commons. Als dorpelingen een gedeelde weide hebben om hun schapen te laten grazen, zullen ze allemaal steeds meer dieren nemen. Dat geeft immers meer winst voor henzelf, terwijl ze nauwelijks last hebben van de (gedeelde) kosten. Totdat de weide is uitgeput… De klassieke oplossing hiervoor is privatisering – als iedereen een eigen stukje weide heeft zal men er goed voor zorgen – óf een sterke overheid die regels instelt en handhaaft.

Elinor Ostrom won echter haar Nobelprijs door te laten zien dat wereldwijd gemeenschappen prima om weten te gaan met gedeelde bronnen zoals zo’n weide of een waterput. Zonder privatisering, zonder gecentraliseerde macht en zonder de bron uit te putten. Zij onderzocht deze groepen en formuleerde een aantal principes waar die prosociale gemeenschappen aan voldeden. Deze principes vormen samen met Acceptance & Commitment Therapie/Training en met moderne evolutiewetenschap de basis van ProSocial, ontwikkeld door Paul Atkins, David Sloan Wilson en Steven Hayes.

Selfishness beats altruism within groups. Altruistic groups beat selfish groups. Everything else is commentary.

Sloan Wilson & Wilson

In drie dagen leer je de achtergrond van het ProSocial-gedachtegoed kennen. Daarnaast ga je aan de slag met werkvormen om groepen mensen te helpen meer prosociaal samen te werken. Daarbij volgen we de kernprincipes van ProSocial.

We gaan actief en interactief aan de slag. Naast theoretische verdieping gaan we vooral ook met elkaar oefenen. Tussen de bijeenkomsten ga je aan de slag om het geleerde toe te passen in jouw eigen omgeving. Daarbij bekijk je wat passend en nodig is. Je deelt je ervaringen en inzichten met de anderen in de laatste bijeenkomst.

De training is bedoeld voor iedereen die in of met groepen/teams werkt. Misschien werk je als teamcoach, leidinggevende of adviseur in organisaties. Maar ook een betrokken lid van een lokale vereniging of voorzitter van de buurtcommissie. Wil je leren om samen met een groep mensen de juiste omstandigheden te creëren voor meer prosociale samenwerking?

1. Een gedeelde identiteit en doel (purpose). Dat maakt duidelijk wie er in de groep zitten (en wie niet).
2. Eerlijke verdeling van kosten en baten. Hoeveel doe je voor de groep en hoeveel krijg je van de eventuele opbrengsten of voordelen? Voelt dat eerlijk voor alle groepsleden?
3. Rechtvaardige, inclusieve besluitvorming. De wijze van besluitvorming wordt gezien als rechtvaardig en iedereen kan hier (op een gepaste manier) aan bijdragen (door te stemmen, of door inspraak, of op andere manieren).
4. Monitoren van afspraken: als je samen besluit hoe je wilt werken, dan is het belangrijk dat iedereen zich daar aan houdt. Hoe houden jullie dat in de gaten? Niemand hoeft ‘politieagentje te spelen’, maar prosociale samenwerking is ook niet houdbaar als iedereen kan doen waar die zin in heeft.
5. Geleidelijk reageren op helpend en niet-helpend gedrag. Wat gewenst gedrag is, hangt af van het gedeelde purpose en de onderlinge afspraken. Bekrachtig gewenst gedrag en reageer op ongewenst gedrag. Niet direct door te straffen, maar eerst door in gesprek te gaan: begrijp je elkaar goed? Waarom doet iemand dat? Vervolgens is ingrijpen ook goed: je laat samen zien dat gezamenlijke afspraken waarde hebben.
6. Snelle, rechtvaardige conflictoplossing. Als er onenigheid is, laat het dan niet sudderen. Een eerlijke, breed gedragen en snelle aanpak maakt samenwerking makkelijker en prettiger.
7. Recht op zelfbestuur volgens de bovenstaande principes. Dat betekent niet dat alleen zelfsturende teams prosociaal kunnen zijn, maar wel dat een bepaalde mate van autonomie nodig is om als team tot deze vorm van samenwerking te komen. Daarnaast vergroot het betrokkenheid van de teamleden.
8. Samenwerkende, prosociale relaties met andere groepen. Dit principe draait om ‘opschalen’: van een groep individuen ga je naar een groep van groepen. Een organisatie met tien teams, waarbij zowel binnen de teams als tussen de teams prosociaal wordt samengewerkt.

Deze principes vergen wat voorbereidingen – gezamenlijk bepalen van purpose en afspraken bijvoorbeeld. Daarnaast moet het ingepast worden in de manier van werken. Prosocial biedt geen handleiding van vaste overlegstructuren waar je de verschillende principes bewaakt, maar wel handvatten om een begin te maken.

De opleiding duurt drie dagen plus een online intervisiesessie. Matthijs Steeneveld geeft deze opleiding in Leiden, Jenny Blaauwbroek geeft dezelfde opleiding in Groningen (zie https://www.teamkracht-prosocial.nl/opleiding). Deelname kost € 875,- excl. btw, inclusief lunch, boek en materialen.  Wil je je aanmelden, een plek reserveren of heb je vragen? Dat kan via de mail (info@msteeneveld.nl) of via het aanmeldformulier.